Instruktaż ogólny BHP

Czy instruktaż ogólny jest obowiązkowy ?

Ponieważ Instruktaż ogólny ma za zadanie zapoznać pracowników z podstawowymi przepisami BHP w zawartych w kodeksie pracy jak i również z układami zbiorowymi pracy, regulaminem pracy, zasadami bhp w danym zakładzie pracy, jest on jednym z ważniejszych elementów przy zatrudnieniu pracownika W instruktażu ogólnym, wstępnym przeprowadzanym przez naszych specjalistów poruszamy również zasady udzielania pierwszej pomocy.

Instruktaż ogólny muszą przejść wszyscy nowo zatrudnieni pracownicy. Bezsprzecznie dotyczy to również studentów na praktykach studenckich czy uczniów szkół zawodowych odbywających praktyczną naukę zawodu w zakładach pracy. Szkolenie takie powinno odbyć się dla pracowników przed dopuszczeniem ich do wykonywania pracy u danego pracodawcy. Instruktaż ogólny powinien być przeprowadzany przez pracowników służb bezpieczeństwa i higieny pracy istnieje też możliwość aby przy spełnieniu pewnych warunków został przeprowadzony przez pracodawcę lub przez pracownika wyznaczonego przez pracodawcę posiadającego ukończone aktualne szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy dla pracodawców pełniących zadania służby BHP.

Dokumentacja instruktażu BHP

Dla udokumentowania szkolenia (instruktażu ogólnego) pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy (lub pracodawcy) powinni prowadzić odpowiedni rejestr. Rejestr taki powinien zawierać:

dane pracodawcy (nazwa, siedziba),
nazwisko i imię pracownika,
zawód wykonywany u pracodawcy lub stanowisko zajmowane u pracodawcy,
tematyka instruktażu,
nazwisko prowadzącego instruktaż,
data instruktażu,
podpis pracownika instruowanego.

Czas trwania i forma instruktażu ogólnego BHP?

Generalnie istruktaż ogólny trwa 3 godziny i jest liczony w godzinach lekcyjnych, trwających po 45 minut, a zatem 2 godziny 15 minut. Oczywiście ten czas może być wydłużony w zależności od tego jak bardzo niebezpieczny jest proces pracy który podjąć ma pracownik. Szkolenie wstępne może być wydłużone jeśli będzie to konieczne aby przekazać pracownikom niezbędną wiedzę ogólną z zakresu BHP.

Instruktaż ogólny – jak sama nazwa wskazuje – ma formę instruktażu [1]. W nowelizacji rozporządzenia [3] znajdziemy pełną definicję tej formy szkolenia. Brzmi ona następująco:

Instruktaż to forma szkolenia o czasie trwania nie krótszym niż 2 godziny lekcyjne, umożliwiająca uzyskanie, aktualizowanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności dotyczących wykonywania pracy i zachowania się w zakładzie pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zwolnienie ze szkolenia wstępnego BHP

Czy można być zwolnionym z instruktażu ogólnego. Zwracając uwagę na art. 237³ § 2 Kodeksu pracy [5], przeprowadzenie szkolenia wstępnego czyli instruktażu ogólnego i instruktażu stanowiskowego może nie być przeprowadzone tylko w przypadku, gdy pracownik podejmował pracę na tym samym stanowisku, u danego pracodawcy bezpośrednio przed nawiązaniem kolejnej umowy o pracę. Zatem jest to przypadek gdy umowa o pracę jest przedłużana bądź aneksowana o inne warunki niż stanowisko rozumiane jako proces pracy. Czyli jeśli ktoś awansuje z instruktora na starszego instruktora nie jest konieczne przeprowadzanie kolejnego instruktażu ogólnego.

Przykładowo, pracownik ma umowę o pracę na czas określony, która kończy się np. 30 września. 1 października podpisuje kolejną umowę o pracę z tym samym pracodawcą i na tym samym stanowisku. Pomimo zawarcia nowej umowy, nie ma ani jednego dnia przerwy w zatrudnieniu, a zatem nie trzeba powtarzać szkolenia wstępnego.

Jeżeli nastąpi przerwa w zatrudnieniu, nawet krótka, konieczne będzie ponowne przeprowadzenie szkolenia wstępnego.

Przykładowo, pracownikowi skończyła się umowa 30 września, a kolejną podpisał 2 października. To tylko jeden dzień przerwy, ale szkolenie wstępne trzeba przeprowadzić.

Kto może prowadzić instruktaż ogólny

Instruktaż ogólny, w zależności od sytuacji, może być przeprowadzony przez różne osoby.

Instruktaż ogólny prowadzi:

Pracownik służby BHP u pracodawców, którzy utworzyli służbę BHP.
Osoba wykonująca u pracodawcy zadania służby BHP, jeżeli pracodawca nie ma obowiązku tworzenia służby BHP i powierza je pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy.
Pracodawca wykonujący zadania służby BHP, w przypadku, kiedy zatrudnia on do 10 pracowników albo do 50 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (art. 237¹¹ § 1 [5]).
Pracownik wyznaczony przez pracodawcę posiadający zasób wiedzy i umiejętności zapewniający właściwą realizację programu instruktażu, mający aktualne zaświadczenie o ukończeniu wymaganego szkolenia w dziedzinie bhp – np. w przypadku braku pracownika służby BHP lub w zastępstwie.
Firma zewnętrzna, jeżeli pracodawca zatrudnia poniżej 100 pracowników i nie utworzył służby BHP, tylko korzysta w tym zakresie z usług firmy specjalistycznej.

Szkolenie powinno być zorganizowane w formie instruktażu – przed rozpoczęciem przez pracownika pracy w danym zakładzie pracy – na podstawie szczegółowego programu opracowanego przez organizatora szkolenia. Podczas szkolenia konieczne jest stosowanie odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności filmów, tablic, folii do wyświetlania informacji, środków do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.

Poniżej przedstawiony został ramowy program takiego szkolenia.

Lp.	Temat szkolenia	Liczba godzin
1	Istota bezpieczeństwa i higieny pracy	0,6
2	Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
3	Odpowiedzialność za naruszenie przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy
4	Zasady poruszania się na terenie zakładu pracy	0,5
5	Zagrożenia wypadkowe i zagrożenia dla zdrowia występujące w zakładzie i podstawowe środki zapobiegawcze	0,5
6	Podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy związane z obsługą urządzeń technicznych oraz transportem wewnątrzzakładowym	0,4
7	Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, w tym w odniesieniu do stanowiska pracy instruowanego	0,5
8	Porządek i czystość w miejscu pracy – ich wpływ na zdrowie i bezpieczeństwo pracownika
9	Profilaktyczna opieka lekarska – zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego
10	Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej oraz postępowania w razie pożaru	1
11	Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy	1
	Razem:	minimum 3