bhp, Szkolenia BHP
W tym artykule dowiesz się w kilka minut jak prawidłowo udokumentować szkolenie wstępne BHP. Pokażemy jak uzupełnić w sposób właściwy Kartę Szkolenia Wstępnego oraz najczęstsze błędy popełniane przy jej wypełnianiu a także jak ich uniknąć.
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy możemy bezsprzecznie określić zarówno zakres jak i zasady przeprowadzania szkoleń BHP. Przepis ten jasno wskazuje, iż realizując szkolenie wstępne z zakresu BHP powinniśmy podzielić je na dwa modułu:
- szkolenie wstępne ogólne zwane instruktażem ogólnym,
- szkolenie wstępne na stanowisku pracy zwane instruktażem stanowiskowym
Podział ten doskonale uwidaczniają rubryki tabeli w Karcie Szkolenia Wstępnego – jest to to dokument, który potwierdza przeprowadzenie szkolenia wstępnego z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy również zaznaczyć, że szkolenie to powinno zostać zrealizowane w dniu rozpoczęcia pracy, choć niekoniecznie w dniu podpisania umowy. Sam czas trwania szkolenia wstępnego BHP również został określony w przepisach, które wskazują:
- Instruktaż ogólny powinien trwać co najmniej 3×45 minut.
- Instruktaż stanowiskowy powinien trwać:
- minimum 2×45 minut,
- lub minimum 8×45 minut, w zależności od stanowiska.
Karta szkolenia wstępnego BHP 2025 – wzór z omówieniem
Przygotowaliśmy dla Państwa aktualny wzór karty szkolenia wstępnego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z obszernym omówieniem jego części, wymogów dotyczących osób prowadzących instruktaż oraz sposobie jego uzupełniania. Dokument dodatkowo zawiera ramowy program instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego. Jest to gotowy do użycia formularz zgodny z załącznikiem do wyżej wspomnianego rozporządzenia. Poniżej link do pobrania dokumentu
Karta szkolenia wstępnego – wzór z omówieniem
INSTRUKCJA UZUEŁNIENIA KARTY SZKOLENIA WSTĘPNEGO
Przedstawiamy poniżej instrukcję krok po kroku omawiającą w jaki sposób właściwie wypełnić kartę szkolenia wstępnego, zgodnie z wymogami rozporządzenia.
W części instruktażu ogólnego:
- Na samej górze, po lewej stronie widzimy „oznaczenie pracodawcy” (nr 1). Obowiązujące przepisy nie wskazują jakie informacje o pracodawcy należy w tym miejscu wpisać, ale mają pozwolić na jednoznaczną identyfikację pracodawcę. W związku z tym, w przypadku jednostek organizacyjnych warto podawać przynajmniej nazwę pracodawcy i np. numer NIP, a w przypadku osób fizycznych imię i nazwisko oraz np. adres. Najczęściej pracodawcy będący jednostkami organizacyjnymi w tym miejscu stawiają pieczątkę firmową.
- Imię i nazwisko osoby odbywającej szkolenie (nr 2)
- Nazwa komórki organizacyjnej (nr 3): wpisujemy nazwę zakładu pracy, jego adres oraz możemy podać np. nazwę działu, do którego został przypisany nowo zatrudniony pracownik.
- Data szkolenia (nr 4): podajemy datę szkolenia pracownika. Warto pamiętać, że szkolenie odbywa się w pierwszym dniu pracy pracownika i trwa trzy godziny lekcyjne.
- Imię i nazwisko przeprowadzającego instruktaż (nr 5): podpisuje się Specjalista ds. BHP, który prowadził szkolenie.
- Podpis osoby, której udzielono instruktażu (nr 6): podpisuje się osoba szkolona.
Kto może przeprowadzić instruktaż ogólny
Instruktaż ogólny może prowadzić osoba wyznaczona przez pracodawcę (może być to pracownik, sam pracodawca lub specjalista z poza zakładu pracy) legitymująca się wymaganiami kwalifikacyjnymi do spełniania zadań służby bhp. Kompetencje te określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy.
W części instruktażu stanowiskowego:
- Nr 7 – wpisujemy stanowisko, na którym zatrudniony jest pracownik.
- Nr 8 – wpisujemy datę instruktażu stanowiskowego, pamiętając, że instruktaż trwa 8 godzin lekcyjnych, zatem czasami jego realizacja odbywa się w ciągu 2 dni (wtedy podajemy przedział dat).
- Nr 9 – wpisujemy imię i nazwisko osoby przeprowadzającej instruktaż.
Kto może przeprowadzić instruktaż stanowiskowy
Instruktaż stanowiskowy przeprowadza wyznaczona przez pracodawcę osoba kierująca pracownikami (kierownik, mistrz, brygadzista) posiadająca odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe oraz przeszkolona w zakresie metod prowadzenia instruktażu stanowiskowego. W praktyce uznaje się, że jest to osoba która ukończyła szkolenie okresowe z zakresu bhp dla pracodawców i osób kierujących pracownikami, które w programie zajęć posiadało część poświęconą dydaktyce i metodyce prowadzenia instruktażu stanowiskowego.
Najczęstsze błędy przy wypełnianiu karty szkolenia wstępnego:
- Przeprowadzenie instruktażu stanowiskowego tego samego dnia, co instruktaż ogólny: W przypadku stanowisk wymagających dłuższego instruktażu stanowiskowego (8×45 minut), przeprowadzenie go tego samego dnia co instruktaż ogólny może być niemożliwe, gdyż łączny czas szkoleń przekroczyłby 8 godzin pracy. Wówczas, instruktaż stanowiskowy powinien rozpocząć się w dniu instruktażu ogólnego, a zakończyć się dzień później.
- Przeprowadzenie i podpisanie instruktażu stanowiskowego przez pracownika służby BHP: Tylko bezpośredni przełożony lub osoba odpowiedzialna za stanowisko może przeprowadzić ten instruktaż.
- Dwukrotne wpisanie instruktażu stanowiskowego w karcie: Rubrykę dotyczącą instruktażu stanowiskowego wypełnia się tylko raz. Wyjątek stanowi sytuacja zmiany stanowiska pracy, wówczas uzupełnia się drugą rubrykę.
- Modyfikacja wzoru karty szkolenia: Wzór karty jest określony przez przepisy i nie powinien być zmieniany.
Aktualności BHP, Komentarze przepisów KP, Szkolenia BHP
Najnowsze przepisy z 2024r. zamiennie do telepracy wprowadziły definicję pracy zdalnej. Polega ona na wykonywaniu zajęcia po za siedzibą zakładu pracy z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy: praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przy zachowaniu tej definicji możemy mówić o tzw. pracy zdalnej. Rozwiązanie to bardzo szybko zyskało uznanie zarówno ze strony pracodawców jak pracowników i na stałe wpisało się już w nasz system pracy. Chociaż forma świadczenia pracy wydaje się dużo bardziej preferencyjna i niosąca za sobą mniejsze wymagania to jednak praca zdalna nie zwalnia pracodawców z obowiązku przeprowadzenia szkolenia BHP swoim pracownikom. Obowiązek ten ma również zastosowanie dla pracowników, którzy swoje czynności służbowe wykonują zdalnie. (więcej…)
Aktualności BHP, bhp, bhp Żyrardów, Szkolenia BHP
Czy szkolenie BHP jest obowiązkowe na umowie zleceniu?
Odpowiadamy na zagadnienie umowa zlecenia a obowiązek szkolenia z bezpieczeństwa i higieny pracy.
Czy zatrudniając pracownika w oparciu o umowę zlecenia to również musimy go przeszkolić z zakresu bhp? Powszechnie przyjmuje się, że zleceniodawca nie ma obowiązku szkolić w zakresie bhp zleceniobiorcy. Zgodnie z przepisami przyjmuje się, że do zatrudnienia pracownika dochodzi przy podpisaniu umowy o pracę ale również w trybach takich jak powołanie, wybór, mianowanie czy spółdzielcza umowa o pracę (art. 68-72, art. 73-75, art. 76 i art. 77 Kodeksu Pracy). Umowa zlecenia zaś jest typową umową cywilnoprawną uregulowaną w polskim Kodeksie cywilnym. Niestety sprawa nie jest tak jednoznaczna i oczywista, w niektórych sytuacjach szkolenie wstępne w zakresie bhp przy podpisaniu umowy zleceni będzie wymagane.
Jak zatem wygląda praktyka, kiedy powinienem przeszkolić zleceniobiorcę w zakresie bhp a w jakim przypadku mogę tego zaniechać nie narażając się niedopełnienie obowiązków i związane z tym sankcje prawne. Pracodawcy na postawie art. 304 § 1 Kodeksu pracy są zobowiązani do zapewnienia zleceniobiorcom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym do pracy. Oznacza to iż, jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów jest tak znaczny, że wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Zleceniodawca powinien w takim przypadku wymagać od zleceniobiorcy poddania się szkoleniu w zakresie BHP, a także badaniu lekarskiemu. Sam zaś zleceniobiorca wykonując zlecenie w miejscu wyznaczonym i nadzorowanym przez zleceniodawce, narzędziami zleceniodawcy, zobowiązany jest przestrzegać zasad BHP.
Stanowisko Departamentu Prawnego Głównego Inspektora Pracy w sprawie szkolenia bhp i badań lekarskich przy umowie zleceniu
„(…) Jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów jest tak znaczny, że wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilnoprawną, poddania się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp. Wówczas osoba ta ma na podstawie art. 211 Kodeksu pracy obowiązek odbyć szkolenie i poddać się badaniom lekarskim. (…)”
Potwierdzeniem dla zleceniodawców w rozumieniu przepisów może być stanowisko Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który w wyroku z dnia 4 kwietnia 2013 roku (sygn. akt III AUa 935/12) stwierdził co następuje:
umowa zlecenie umożliwia zlecającemu i wykonawcy ustalenie miejsca i czasu wykonywania pracy, niemniej jednak nakłada na tego pierwszego obowiązki związane z zapewnieniem higienicznych i bezpiecznych warunków pracy. W związku z powyższym, w praktyce część zleceniodawców decyduje się nie tylko na oddelegowanie zleceniobiorców na szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ale również wysyła ich na wstępne badania. W ten sposób unikają oni ewentualnego oskarżenia o niedopełnienie swoich obowiązków.
Sposób na rozwiązanie problematycznej kwestii szkolenia bhp przy umowie zlecenia
Rozwiązaniem kwestii szkolenia bhp przez strony podpisujące umowę cywilnoprawną taką jak umowa zlecenie może być zamieszczenie stosownego zapisu w treści umowy. To właśnie w umowie zlecenia zleceniodawca i zleceniobiorca powinni określić wszystkie kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Bezsprzecznie takim zapisie powinni pamiętać przede wszystkim pracodawcy, ponieważ w przypadku gdy obowiązek ten nie będzie realizowany w właściwy sposób, to stroną odpowiedzialną będzie właśnie zleceniodawca. W umowie strony powinny zamieścić także stosowane zapisy dotyczące kwestii pokrycia kosztów zarówno szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, jak również badań wstępnych. Oczywiście w tej kwestii nie przepisy nie wskazują, kto powinien ponieść ów koszt. Szkolenie bhp może finansować w całości zlecający, zleceniobiorca, poniesione koszty mogą być również rozłożone po równo na każdą z zainteresowanych stron.
Czy warto zaniechać szkolenia bhp przy umowie zlecenia?
Biorąc pod uwagę konsekwencje braku szkolenia w przypadku powstania wypadku czy szkody absolutnie nie warto. Sam koszt szkolenia wstępnego bhp jest bardzo niski w porównaniu z ryzykiem oraz ewentualnymi stratami związanymi z odpowiedzialnością w zakresie bhp. Chociaż może się wydawać, że szkolenie BHP nie zawsze jest obowiązkowe, absolutnie zawsze warto je przeprowadzić. Nie jest tu tylko kwestia potencjalnych strat finansowych związanych np. z wypłatą odszkodowań – chodzi o zdrowie i życie. Wstępne szkolenie BHP jest szczególnie potrzebne, ponieważ sytuacje kryzysowe zawsze mają miejsce nagle i bez zapowiedzi, a potem jest już za późno. Warto zawsze minimalnie wpisać klauzulę o obowiązku poddania się zleceniobiorcy przeszkoleniu do umowy zlecenia. Zagwarantować jej wykonanie można poprzez zastrzeżenie, iż w innym przypadku obowiązywać będzie zleceniobiorcę kara pieniężna lub natychmiastowe rozwiązanie umowy. Należy jednak pamiętać, że jeżeli kara będzie nieproporcjonalnie surowa, zleceniobiorca z łatwością obroni się przez jej otrzymaniem, a sąd uzna tę część umowy za nieważną.
Aktualności BHP, bhp, Komentarze przepisów KP, Szkolenia BHP
W czasie okresu ogłoszonego stanu pandemii spowodowanej wirusem SARS-Cov-2 nasuwają się pewne wątpliwości dotyczące prowadzenia szkoleń w zakresie BHP. Przeprowadzanie instruktaży i szkoleń w tym czasie wiąże się bezpośrednio z ryzykiem ewentualnego zakażania wirusem i zachorowania na Covid-19. W związku z zaistniałą sytuacją ustawodawca wprowadził bezpośrednio zmiany w przepisach prawa pracy, tak aby z jednej strony chronić życie i zdrowie pracowników, a równolegle zadbać aby każdy z nich zapoznał się z przepisami i zasadami w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
W czasie trwania stanu pandemii, w zakresie szkoleń w dziedzinie bhp, obowiązują pracodawców i pracowników przepisy określone w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. W sytuacji zagrożenia epidemicznego czy też w stanie pandemii dopuszcza się przeprowadzanie szkoleń wstępnych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy poprzez środki komunikacji elektronicznej. Nowe przepisy przedłużają również ważność szkoleń okresowych, których termin przeprowadzenia przypada na czas trwania stanu epidemii, i zorganizowania ich w terminie późniejszym. Z wspomnianej powyżej ustawy wynika, iż od dnia 18 kwietnia 2020 r.,również w kwestii szkoleń wstępnych istnieje możliwość przeprowadzenia dużej części z nich za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Dopuszcza się w okresie trwania zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii przeprowadzanie szkoleń wstępnych w dziedzinie bhp w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, za pewnymi wyjątkami.
Zgodnie ze stanowiskiem Głównego Inspektora Pracy możemy zacytować Państwu fragment komentarza ze strony internetowej Państwowej Inspekcji Pracy: „Ustawa dopuszcza przeprowadzanie szkoleń wstępnych (instruktażu ogólnego) w dziedzinie bhp za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, co nie wyklucza możliwości przeprowadzania ich w dotychczasowej formie, zgodnej z dyspozycją rozporządzenia w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy jednak pamiętać, aby szkolenie prowadzone w dotychczasowej formie (np. na sali wykładowej) zorganizowane było z zachowaniem reżimu sanitarnego (dystansu, dezynfekcji, zastosowania środków ochrony osobistej lub innych rozwiązań, jak np. użycie w pomieszczeniu zabudowanych lamp UV z wymuszonym obiegiem powietrza).
Natomiast przeprowadzenie instruktażu stanowiskowego dla pracowników wymienionych w przepisie możliwe jest jedynie w niezmienionej, stosowanej dotychczas formie czyli na stanowisku pracy, na którym pracownik jest zatrudniony.”
