Około 79 tys. kontroli planuje przeprowadzić w 2017 roku Państwa Inspekcja Pracy. Wśród nich odbędzie się 3 tys. tzw. pierwszych kontroli ale także kontroli sprawdzających. Dotyczy to gównie mikro i małych – przedsiębiorstw. Ponadto PIP skontroluje zakłady o największym ryzyku utraty zdrowia lub życia. Kontrolowane będą branże budowlana, transportowa, magazynowa, handlowa oraz gastronomiczna.
Zastępca Głównego Inspektora Pracy Zbigniew Ryfka, na grudniowym posiedzeniu Rady Ochrony Pracy, przedstawił plan działań PIP na rok 2017. Już na wstępie wspomniał o dodatkowych zadaniach kontrolnych jakie czekają w przyszłym roku inspektorów pracy.
Przed inspektorami PIP nowe zadania w związku z nowymi regulacjami prawnymi
Przykładem mogą być obowiązki wynikające z zaczynającej obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. nowej regulacji prawnej ustanawiającej nową minimalną stawkę godzinową dla umów zlecenia i umów o świadczenie usług. Nowe przepisy mają zapewnić osobom świadczącym pracę na podstawie umów cywilnoprawnych wynagrodzenie za pracę nie niższe niż wynagrodzenie minimalne. W 2017 r. Inspekcja będzie kontrolować realizację obowiązku zapewnienia tej minimalnej stawki godzinowej.
Ponadto Zastępca GIP zwrócił również uwagę na dodatkowe zadania inspektorów wynikające z obowiązującej od czerwca tego roku ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług. Inspekcja ma obowiązek powiadamiać przedsiębiorców delegujących pracowników do innych państw o decyzji w sprawie nałożonej kary finansowej lub grzywny administracyjnej przez zagraniczne organy kontroli, a także wszczynania postepowania egzekucyjnego w tych sprawach. Przyjmowanie oświadczeń o delegowaniu pracowników do czasowego wykonywania pracy w Polsce i prowadzenie strony internetowej z informacjami o zasadach i warunkach delegowania to kolejny nowy obowiązek, który będzie realizowany przez PIP z 2017r.
Jak podkreślił Zbigniew Ryfka plan działań kontrolnych PIP na 2017 rok uwzględnia przedsiębiorców zagranicznych delegujących pracowników do pracy na terytorium Polski. Są oni prawnie zobowiązani do zapewnienia takich warunków zatrudnienia, które nie będą mniej korzystne niż gwarancje Polskiego prawa pracy oraz do przestrzegania przepisów o delegowaniu pracowników. Zadaniem PIP będzie ściganie wykroczeń polegających na niewywiązywaniu się przez usługodawców delegujących pracowników na terytorium RP z tych obowiązków.
PIP będzie prowadzić kontrole i stały nadzór nad firmami z branż o wysoki ryzyku utraty zdrowia lub życia
PIP przewiduje przeprowadzenie w 2017 roku około 79 tys. kontroli. Program zakłada stały nadzór inspekcji nad sekcjami branżami oraz zakładami o największym ryzyku utraty zdrowia lub życia. Plan kontroli priorytetowo traktuje problematykę:
- zawierania umów cywilnoprawnych zamiast umów o pracę,
- czasu pracy i
- wypłaty wynagrodzenia za pracę.
Inspektorzy będą nie tylko egzekwować przestrzeganie przepisów prawa, ale także upowszechniać dobre praktyk i standardy pracy.
W mały i mikro – przedsiębiorstwach dalszy ciąg tzw. pierwszych kontroli i ponownych kontroli sprawdzających
W małych przedsiębiorstwach (szczególnie w mikroprzedsiębiorstwach) od marca 2016 r. PIP realizuje strategię zwaną roboczo „pierwszą kontrolą”. Jest to kontrola w formie audytu, podczas której inspektor pracy daje czas na wyeliminowanie uchybień, a także gwarancje okresowego niestosowania sankcji. Poza wyjątkami rżącego naruszenia prawa pracy w tym przepisów bhp, a także nielegalnego zatrudnianie. Inspektor wskazuje nieprawidłowości, udziela instruktażu, doradza, stosuje także środki prawne w postaci decyzji i wystąpień.
PIP zakłada, że ta strategia to szansa dla wszystkich pracodawców, którzy chcą prowadzić przedsiębiorstwa w zgodzie z obowiązującym prawem, ale czasami nie mają odpowiedniej wiedzy i wymagają wsparcia.
2017 r. PIP planuje 3 tys. takich kontroli ale także kontroli sprawdzających.
Wśród zadań długofalowych znalazły się kontrole legalności zatrudniania m.in. w budownictwie, gastronomi i hotelarstwie
Zadania długofalowe PIP na lata 2017-2018 zostały zmodyfikowane z uwagi na analizę wyników dotychczasowych kontroli o raz skargi składane do PIP.
Inspektorzy pracy przyjrzą się problemowi zawierania umów cywilnoprawnych w warunkach typowych dla stosunku pracy. Prowadzone będą w związku z tym dalsze kontrole umów cywilnoprawnych w budownictwie. PIP skontroluje pod kontem tej kwestii także zakłady branży gastronomicznej i hotelarskiej. Odbędą się też kontrole tego zagadnienia także w agencje ochrony osób i mienia, pierwotnie zaplanowane na 2018 r. Zostały one przyśpieszone z uwagi na liczne skargi pracowników tej branży w związku z nadużywaniem umów cywilnoprawnych.
Kontrole PIP pod kontem bhp skupią się m.in. na zakładach produkcyjnych, branży transportowej oraz gospodarce magazynowej.
W wybranych zakładach o wysokiej skali zagrożeń w tym o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej inspektorzy pracy zwrócą uwagę na jakość organizacji pracy i nadzoru, a także na poziom zaangażowania pracodawców w tworzenie dobrych standardów pracy.
W ramach ograniczania zagrożeń zawodowych w zakładach produkujących wyroby tartaczne i wyroby z drewna nadal będą prowadzone programy prewencyjne.
Ponadto w 2017 r. PIP planuje kontrole u pracodawców którzy zakończyli dostosowanie firma do wymagań regulacji prawa oraz tych którzy nie przystąpili do programu lub odstąpili od niego.
Kontrole w 2017 r. w zakresie bhp skupią się na:
- zakładach produkcyjnych i będą dotyczyć bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń technicznych
- transporcie i gospodarce magazynowej, gdzie inspektorzy skupią uwagę na bezpieczeństwie eksploatacji urządzeń transportu bliskiego oraz dźwiganiu ciężarów.
- leśnictwie gdzie będą sprawdzać eliminowanie zagrożeń chorobowych i wypadkowych przy pozyskiwaniu drewna.
PIP postuluje o obowiązek zgłaszania wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych dotyczących pracowników na umowach cywilnoprawnych
Wśród zadań stałych PIP oczywiście koncentrował będzie się na badaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy w szczególności tych ze skutkiem ciężkim i śmiertelnym. W związku z tym zadaniem PIP postuluje o zgłaszanie do Państwowej Inspekcji Pracy wszystkich śmiertelnych ciężkich i zbiorowych wypadków przy pracy niezależnie od podstawy jej świadczenia. Chodzi więc o zgłaszanie wypadków przy pracy również osób zatrudnionych na podstawie mów cywilnoprawnych.
Pod kątem bezpośrednich zagrożeń życia i zdrowia pracowników, a także osób postronnych inspektorzy będą kontrolować
- place budów
- maszyny,
- urządzenia,
- środki ochrony indywidualnej oraz
- wyroby pirotechniczne
– w zakresie ich zgodności z wymaganiami zasadniczymi.
WażneInspektorzy będą także sprawdzać, stosowanie unijnych rozporządzeń dotyczące chemikaliów.
W przedsiębiorstwach transportowych inspektorzy, w ramach krajowej strategii kontroli przepisów w dotyczących czasu jazdy i postoju, obowiązujących przerw i czasów odpoczynków kierowców, kontynuować będą kontrole w zakresie przestrzegania tych regulacji.
Legalność zatrudnienia obywateli polskich sprawdzana będzie przede wszystkim w
- przetwórstwie przemysłowym,
- transporcie i
- gospodarce magazynowej,
- budownictwie oraz
- handlu,
czyli w branżach, gdzie występuje najwięcej nieprawidłowości. Dotyczyć to będzie także podmiotów prowadzących działalność agencji pracy tymczasowej oraz działalność usługową.
OIP będą bardziej angażować się w realizację planu PIP na 2017 r. i będą kontrować ZOZ-y; placówki handlowe oraz edukacyjne
Okręgowe Inspektoraty Pracy w większym zakresie włączą się w realizację zadań przewidzianych w planie pracy PIP na 2017 rok. Zadania wspólne okręgów będą skoncentrowane na ważnych obszarach ochrony pracy. Są to:
- Górnictwo
- Opieka zdrowotna
- Handel
- Edukacja
W przypadku górnictwa inspektorzy skupią się głównie na problematyce bezpieczeństwa pracy, czasu pracy i warunkach narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia, skuteczności podejmowanych środków prewencyjnych podejmowanych po wypadkach przy pracy.
W 2017 r. PIP przygotuje i wdroży programy i kampanie promocyjno-prewencyjne kierowane m.in. do:
- małych i mikro przedsiębiorstw – program „Prewencja wypadkowa” i „Zdobądź dylom Państwowej Inspekcji Pracy”.
- średnich i dużych zakładów – program popularyzujący systemowe zarządzanie bezpieczeństwem pracy oraz inwestowanie w kulturę bezpieczeństwa pracy.
- zakładów tartacznych – program i kampania „Ograniczenie zagrożeń zawodowych w zakładach produkujących wyroby tartaczne i wyroby z drewna”, drugi etap tej kampanii przypada na rok 2017.
- osób zatrudniających oraz osób zatrudnionych – kampania „Pracuję legalnie”;
- szkół ponadgimnazjalnych i wyższych – program edukacyjny „Kultura bezpieczeństwa” i „Poznaj swoje prawa w pracy”;
- uczniów szkół zawodowych – konkurs „Bezpieczni od startu.”
Program działania PIP na 2017 r. został dobrze przyjęty przez członków ROP. Jednak ostateczne i oficjalne stanowisko Rady Ochrony Pracy na ten temat poznamy dopiero na następnym jej posiedzeniu.
