Najnowsze przepisy z 2024r. zamiennie do telepracy wprowadziły definicję pracy zdalnej. Polega ona na wykonywaniu zajęcia po za siedzibą zakładu pracy z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy: praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przy zachowaniu tej definicji możemy mówić o tzw. pracy zdalnej. Rozwiązanie to bardzo szybko zyskało uznanie zarówno ze strony pracodawców jak pracowników i na stałe wpisało się już w nasz system pracy. Chociaż forma świadczenia pracy wydaje się dużo bardziej preferencyjna i niosąca za sobą mniejsze wymagania to jednak praca zdalna nie zwalnia pracodawców z obowiązku przeprowadzenia szkolenia BHP swoim pracownikom. Obowiązek ten ma również zastosowanie dla pracowników, którzy swoje czynności służbowe wykonują zdalnie. (więcej…)
Praca z komputerem, przy monitorze ekranowym – czy mogą wystąpić warunki szkodliwe i uciążliwe?
Stanowisko pracy biurowej wyposażone w monitor ekranowy generuje pewne dla zdrowia, które zawsze powinny być jasno opisane i wskazane w ocenie ryzyka zawodowego. Oddziaływanie monitora ekranowego na pracownika może być tak duże, iż praca biurowa może być zakwalifikowana jako uciążliwa a nawet jako praca w warunkach szkodliwych. Dlatego tak istotne jest aby pracodawca przeprowadził ocenę stanowiska pracy, przenalizował zagrożenia zawodowe – dokonał oceny ryzyka zawodowego i wreszcie zapewnił bezpieczeństwo oraz wygodę jego użytkowania stanowiska komputerowego, spełnił określone wymagania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczących pracy przy monitorze ekranowym powyżej 4 godzin, a także podjął przeciwdziałania jeśli wystąpią dodatkowe ryzyka.
Badania naukowe wskazują, że komputery – mimo niewątpliwego usprawnienia pracy, które wniosły – nadużywane, mogą być przyczyną kłopotów zdrowotnych. Praca z nimi niesie za sobą określone zagrożenia (a z nimi ryzyko wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych), które są definiowane przez środowisko pracy (czynniki fizyczne, chemiczne) i sposób wykonywania pracy. Praca z komputerem, przy monitorze ekranowym może nawet zostać zakwalifikowana do pracy w warunkach szkodliwych. W dniu 4 czerwca 2019 r. Sąd Najwyższy wydał wyrok w sprawie o sygn. akt III UK 150/18, w którym odniósł się do kwestii pracy o znacznej szkodliwości i uciążliwości przy elektronicznym monitorze jako pracy w szczególnych warunkach. W judykaturze wyjaśniano, że sama praca przed monitorem kineskopowym (monitor CRT) przed 2009 r. jeszcze nie była pracą w szczególnych warunkach. Zasadnicze znaczenie przy kwalifikowaniu pracy w szczególnych warunkach ma to, czy praca była wykonywana przy obciążeniu wzroku i czy wymagała precyzyjnego widzenia. Obie te cechy powinny wystąpić kumulatywnie.
Ocena warunków pracy
Zgodnie z zapisami Rozporządzenia na stanowiskach wyposażonych w monitory pracodawca musi przeprowadzać oceny warunków pracy w aspekcie:
organizacji stanowisk pracy,
stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy,
obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników,
obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi (w tym oświetlenia stanowiska komputerowego) ,
obciążenia psychicznego pracowników wynikającego z organizacji pracy.
Ocenę warunków pracy należy przeprowadzić w szczególności dla nowo utworzonych stanowisk, konieczna jest również po zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk. Po dokonaniu oceny pracodawca powinien podjąć wszelkie działania, które umożliwią usunięcie stwierdzonych zagrożeń i uciążliwości.
Czynniki fizyczne i chemiczne w pracy przy monitorze ekranowym
Wśród czynników fizycznych i chemicznych, o których negatywnym wpływie na organizm człowieka należy pamiętać podczas pracy biurowej przy komputerze, należy wymienić:
Promieniowanie cieplne (pochodzące od jednostki centralnej, monitora ekranowego i innych podłączonych do nich urządzeń). Skutkuje podwyższeniem temperatury otoczenia. Następstwem tego jest zmniejszenie wilgotności powietrza, które powinno kształtować się na poziomie co najmniej równym 40% w pomieszczeniach przeznaczonych do pracy z monitorami ekranowymi.
Pole elektromagnetyczne pochodzące od monitorów ekranowych, jednak o wyższych wartościach w przypadku starszych monitorów kineskopowych (CRT). Pole elektromagnetyczne powoduje polaryzację napięcia elektrostatycznego między człowiekiem a ekranem. Przy pracy przy monitorze skóra przyciąga naładowane cząsteczki kurzu w takim samym stopniu, jak naładowany elektrycznie ekran. Często prowadzi to do reakcji alergicznych, podrażnienia oczu, a nawet może pogarszać oddychanie.
Czynniki chemiczne, na przykład ozon wydzielający się z pracujących drukarek i kopiarek, będących szkodliwym oraz stosunkowo dokuczliwym problemem. Ozon powoduje wysuszanie błon śluzowych, czego efektem jest drapanie w gardle czy wysuszanie się oka. Ponadto niekorzystnie (dodatnio) jonizuje powietrze w pomieszczeniu, w którym znajduje się urządzenie go wydzielające. Problem w tym zakresie ujawnia się dopiero podczas długotrwałego używania sprzętu wydzielającego ozon.
Oświetlenie – bardzo istotne jest zapewnienie komfortu pracy wzrokowej przez właściwe natężenie oświetlenia i ograniczenie olśnienia bezpośredniego od na przykład okien, w szczególności przez zapewnienie żaluzji lub zasłon w oknach.
Sposób wykonywania pracy – organizacja stanowiska pracy – coraz więcej osób pracujących przy komputerach zgłasza się do lekarzy z różnego rodzaju bólami kręgosłupa i mięśni oraz schorzeniami układu krążenia. Powodem tego może być nieprawidłowe wyposażenie komputerowego stanowiska pracy i ustawienie jego elementów (np. wysokość biurka i siedziska uniemożliwiające naturalne położenie rąk przy obsłudze klawiatury lub niezapewniające odpowiedniej przestrzeni do umieszczenia nóg pod stołem, zbyt nisko postawiony monitor powodujący bóle karku itp.)
Zagrożenia psychospołeczne w pracy przy monitorze ekranowym
Zagrożenia psychospołeczne wynikają ze złego schematu pracy, niewłaściwej organizacji pracy oraz błędów w zarządzaniu, a także ze złego kontekstu społecznego pracy, i mogą mieć negatywne skutki psychologiczne, fizyczne i społeczne. Niektóre przykłady warunków pracy prowadzących do zagrożeń psychospołecznych:
nadmierne obciążenie pracą,
sprzeczne wymagania i brak jasności co do roli,
brak zaangażowania w podejmowanie decyzji, które mają wpływ na pracownika,
brak wpływu na sposób wykonywania pracy,
źle zarządzana zmiana organizacyjna,
niepewność zatrudnienia,
nieskuteczna komunikacja,
brak wsparcia ze strony kierownictwa lub współpracowników,
molestowanie psychologiczne i seksualne oraz trudni klienci, pacjenci, uczniowie itp.
Przy rozważaniu wymagań związanych z pracą ważne jest, aby nie mylić psychospołecznych czynników ryzyka, takich jak nadmierne obciążenie pracą, z warunkami, w których chociaż zadania są stymulujące, a czasem stanowią wyzwanie, istnieje wspierające środowisko pracy, w którym pracownicy mają wystarczającą autonomię oraz są dobrze wyszkoleni i zmotywowani do jak najlepszego wykonywania swoich obowiązków. Dobre środowisko psychospołeczne sprzyja osiąganiu dobrych wyników i rozwojowi osobistemu, a także dobremu samopoczuciu psychicznemu i fizycznemu pracowników.
Należy nadmienić, iż stres nie został zakwalifikowany do grupy czynników szkodliwych. Jednak ze względu na skutki biologiczne powinien być uwzględniany w ocenie ryzyka zawodowego przy pracy wykonywanej na stanowisku pracy wyposażonym w monitor ekranowy.
Ochrona przeciwpożarowa w szkołach – obowiązki szkoły
Ochrona przeciwpożarowa w szkołach czyli bezpieczeństwo przeciwpożarowe placówki edukacyjnej jest nie tylko obowiązkiem lecz wręcz kluczem we właściwej ochronie zdrowia i życia zarówno uczniów, jak i kadry szkoły. Obowiązki w zakresie ochrony p.poż nie ograniczają się tylko do wypełniania i przestrzegania przepisów prawa, lecz włączają także właściwe wyposażenie budynków oraz wdrożenie skutecznych procedur reagowania w sytuacji zagrożenia. Placówki edukacyjne w tym szkoły, to bezsprzecznie obszary codziennej bytności dzieci i młodzieży, które wymagają szczególnej uwagi w zakresie dopasowanego zabezpieczenia pożarowego, by zminimalizować zarówno ryzyko pożaru ale także umożliwić szybką ewakuację w przypadku innych zdarzeń kryzysowych.
Najważniejsze zabezpieczenia przeciwpożarowe w szkole
Każda szkoła powinna być przygotowana na sytuacje kryzysowe wymagające ewakuacji dzieci i personale. Dlatego priorytetem w placówkach edukacyjnych jest wyznaczenie dróg ewakuacji z każdego miejsca w budynku, które muszą być opisane oraz właściwie oznaczone. Chociaż w szkołach nie ma obowiązku instalowania systemów sygnalizacji pożarowej, (SSP), dźwiękowych systemów ostrzegania (DSO) czy czujników dymu i gazu, dodatkowych zabezpieczeń w postaci drzwi przeciwpożarowych klap dymowych, to one mogą znacznie poprawić bezpieczeństwo.
Ważnym elementem zabezpieczenia są także hydranty, koce gaśnicze i gaśnice, które muszą być regularnie sprawdzane pod kątem sprawności. Chociaż najczęściej na wyposażeniu szkół spotykamy gaśnice proszkowe, to jednym z lepszych rozwiązań będzie gaśnica pianowa, która w przeciwieństwie do proszkowej jest bezpieczna do stosowania na ludziach i w ciasnych pomieszczeniach. W chwili obecnej coraz większy nacisk kładzie się na nowoczesne gaśnice przeznaczone do baterii Li-Ion, które stanowią skuteczną ochronę przed pożarami wywołanymi przez urządzenia elektroniczne.
Obowiązki dyrektora szkoły w zakresie ochrony przeciwpożarowej
Za przestrzeganie przepisów przeciwpożarowych w szkole odpowiedzialny jest dyrektor placówki. Do jego obowiązków należy m.in. zapewnienie odpowiednich warunków technicznych budynku, wyposażenie szkoły w niezbędny sprzęt gaśniczy, konserwacja urządzeń oraz przeszkolenie pracowników. Dyrektor musi także nadzorować organizację próbnych ewakuacji, które zgodnie z przepisami powinny odbywać się co najmniej raz w roku. Ćwiczenia te mają na celu przygotowanie zarówno uczniów, jak i nauczycieli do właściwej reakcji w razie pożaru, co może znacząco zmniejszyć ryzyko wybuchu paniki.
Problemy związane z ochroną przeciwpożarową w szkołach
Zarządzanie tak dużymi instytucjami jak często bywają zespoły szkół, przysparza wiele problemów nie tylko w zakresie bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej. Stąd tak duża ilość przepisów i norm prawnych regulujących tę tematykę, nakładającym na organ prowadzący a także na dyrekcję szkół szczególne zadania. W praktyce jednak okazuje się, iż ochrona przeciwpożarowa w szkołach bywa wyzwaniem. Główni użytkownicy obiektu czyli dzieci często nie zdają sobie sprawy z wagi i konieczności utrzymania instalacji i sprzętów ochrony przeciwpożarowej w sprawności. Niejednokrotnie spotyka się zniszczone gaśnice, szafki hydrantowe, pocięte węże hydrantowe. W sytuacji zagrożenia dzieci dużo łatwiej mogą wpaść w panikę a zamknięte drogi ewakuacyjne to kolejny problem, z którym szkoły bardzo często się mierzą. Dobrym rozwiązaniem jest właściwe przygotowanie kadry, rozpisanie dróg ewakuacji i punktów zbornych dla konkretnych sal lekcyjnych i umieszczenie tych informacji np. na drzwiach w salach. Pomocne może być również wyposażenie personelu szkoły w klucze do wyjść ewakuacyjnych, które można przechowywać w pobliżu drzwi, ale poza zasięgiem dzieci.
Podstawą skutecznej ochrony przeciwpożarowej są także regularne przeglądy instalacji hydrantowych, instalacji elektrycznych oraz gazowych, a także dbanie o odpowiednią wentylację pomieszczeń. Kontrola instalacji gazowych pozwala zapobiec ulatnianiu się tlenku węgla, a czujniki alarmują w momencie pojawienia się zagrożenia.
Oprócz tego ważne jest wyposażenie budynku w jasne i czytelne instrukcje bezpieczeństwa pożarowego, instrukcje postępowania w razie pożaru oraz plany ewakuacji. Takie przygotowanie może znacznie przyśpieszyć ewakuacje a także może posłużyć jako narzędzie dydaktycznie lub jako punkt odniesienia w nauce uczniów postępowania przeciwpożarowego.
Podsumowanie ochrony przeciwpożarowej w szkole
Zabezpieczenia przeciwpożarowe w szkołach, choć nie zawsze widoczne na pierwszy rzut oka, odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa uczniów. Od odpowiedniego oznakowania dróg ewakuacyjnych np. w postaci oświetlenia ewakuacyjnego poprzez zapewnienie właściwych gaśnic, hydrantów wewnętrznych jak i zewnętrznych, klap dymowych, drzwi przeciwpożarowych po odpowiednie systemy ostrzegania o pożarze będzie zależeć bezpieczeństwo dzieci i personelu a wszystkie te elementy tworzą spójny system ochrony p.poż, który w razie zagrożenia może przyczynić się do uratowania ludzkiego życia.
Ochrona przeciwpożarowa to przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa pożarowego, a w konsekwencji zdrowia i życia pracowników oraz klientów. Dlatego ważne jest zainwestowanie w pełną ochronę przeciwpożarową, która pomaga minimalizować ryzyko wystąpienia pożaru oraz jego skutki. Oczywiście bezsprzeczny jest fakt, że tym samym zapobiegamy stratom oraz spełniamy obowiązki wynikają ze z przepisów zapobiegając przed odpowiedzialnością administracyjną i karną. Choć dla niektórych firm kary to główne powody, dla których wdrażają działania w zakresie ochrony przeciwpożarowej to w efekcie i tak przekłada się to na ogólnie rozumiane bezpieczeństwo wszystkich.
Świadomość zagrożenia pożarem jest niezwykle ważna w większości branż i rodzajów działalności jaką prowadzą firmy. Dzięki niej przedsiębiorstwa mogą przygotować, wdrożenie niezbędnych procedur, , przećwiczyć scenariusze w trakcie szkoleń p.poż., próbnych ewakuacji, które umożliwią skuteczną ochronę ludzkiego zdrowia oraz życia.
Każdy pożar niesie za sobą ogromne straty dlatego inwestycja w pełną ochronę przeciwpożarową i odpowiednie ubezpieczenie mienia firmy to ważna decyzja biznesowa, która może pomóc zminimalizować ryzyko strat i utrzymanie ciągłości działania przedsiębiorstwa. Samodzielne spełnienie wymogów prawnych w zakresie ochrony przeciwpożarowej, bez wsparcia specjalistów czy inspektorów p.poż. może być sporym wyzwaniem. Przed przedsiębiorcą bowiem pozostaje wybór odpowiednich szkoleń, systemów przeciwpożarowych, właściwego oznaczenia dróg ewakuacyjnych, sporządzenia rzetelnej dokumentacji (np. w postaci instrukcji bezpieczeństwa pożarowego) oraz przeprowadzenia audytu ppoż i nie należy tak istotnych elementów w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy pozostawiać przypadkowi.
Czym jest ochrona przeciwpożarowa w firmie?
Na czym polega ochrona przeciwpożarowa, jak rozumieć wymogi:
obowiązku przygotowania i zaimplementowania odpowiednich systemów przeciwpożarowych,
konieczności wdrożenia procedur, które będą miały zastosowanie w przypadku pojawienia się zagrożenia pożarowego,
obowiązku wykonywania właściwych szkoleń z zakresu tej tematyki,
zachowania środków ostrożności – zarówno przez kierownictwo, jak i pracowników przedsiębiorstwa,
przygotowania zasad, jakimi muszą kierować się pracownicy znajdujący się na terenie zakładu.
Wdrożenie pełnej ochrony przeciwpożarowa to nic innego jak zapewnienie kompleksowego, zintegrowanego podejścia do minimalizowania ryzyka powstania pożaru w firmie. Zgodnie z Ustawą o ochronie przeciwpożarowej, ochrona obejmuje trzy kategorie działań, czyli:
zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia poprzez m.in. montaż systemów gaśniczych i alarmów przeciwpożarowych, regularne przeglądy i szkolenia pracowników, a także kontrolowanie i usuwanie źródeł zagrożeń;
zapewnianie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia oraz ochrona ludności poprzez m.in. odpowiednie wyposażenie i szkolenia jednostek ochrony przeciwpożarowej, a także utrzymywanie stałej gotowości do działań ratowniczych;
prowadzenie działań ratowniczych przez jednostki ochrony przeciwpożarowej, w tym gaszenie pożarów, ewakuację ludzi i zwierząt, oczyszczanie terenów z zanieczyszczeń oraz udzielanie pomocy medycznej poszkodowanym. Wszystkie te działania powinny być realizowane w określonej kolejności, tak aby skutecznie chronić ludzi, zwierzęta i mienie.
Warto w tym miejscu podkreślić, że w spełnieniu wszystkich zasad, z jakimi wiąże się ochrona PPOŻ, pomóc mogą wyspecjalizowane podmioty. Zlecając tak ważne zadanie specjalistom klient ma pewność, że wszystkie elementy dotyczące ochrony przeciwpożarowej w firmie zostaną dokładnie sprawdzone pod kątem przepisów przeciwpożarowych, a szkolenia przeprowadzą kompetentni trenerzy – praktycy.
Na czym polega wprowadzenie zasad ochrony przeciwpożarowej w firmie?
Zgodnie z Ustawą ochrona przeciwpożarowa, wprowadzenie pełnej ochrony przeciwpożarowej w firmie to realizacja przedsięwzięć, które zapewniają ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed pożarem, klęską żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem. Według Ustawy, istnieją trzy kategorie działań, które wpisują się w te przedsięwzięcia: zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia, zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia oraz prowadzenie działań ratowniczych.
Bezpieczeństwo ludzi, zwierząt i mienia jest istotne dla wszystkich tych działań, dlatego też ważne jest zachowanie ich właściwej kolejności. Inwestycja w ochronę przeciwpożarową firmy pozwala na realizację tych działań i minimalizowanie ryzyka wystąpienia pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Ponadto, pozwala na spełnienie wymogów prawnych oraz zachowanie wizerunku firmy, co wpływa pozytywnie na postrzeganie jej przez klientów, partnerów biznesowych i inwestorów.
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego w firmie – kluczowy dokument ppoż.
Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego to dokument, który powinien zawierać najważniejsze informacje oraz wymagania formalnych dotyczące ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie. Nie tylko po to, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia pożaru ale również w celu właściwego poinformowania pracowników lub innych użytkowników obiektu o procedurach i sposobie właściwego postępowania. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego będzie służyła również jako nieoceniona pomoc dla pracodawcy, administratorowi obiektu wskazując jakich obowiązków powinien dopełnić. W instrukcji powinny zostać dokładnie opisane warunki ochrony przeciwpożarowej oraz wyposażenie w urządzenia przeciwpożarowe, a także sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i konserwacji. Istotne jest również omówienie sposobów postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia oraz zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym.
W instrukcji powinny znaleźć się również informacje dotyczące warunków i organizacji ewakuacji oraz praktycznych sposobów ich sprawdzania. Bez wątpienia należy zadbać o zapoznanie wszystkich użytkowników budynku z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji. Należy określić zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących stałymi użytkownikami obiektu, a także stworzyć instrukcję w sprawie zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym.
Przedstawiamy Państwu ważne zmiany w sprawie przepisów BHP na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe
W dniu 17 listopada w życie wchodzą nowe przepisy dotyczące stanowisk administracyjno-biurowych, czyli jak nazywa je legislator na stanowiskachwyposażonych w monitory ekranowe. Ponieważ zmiany w w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe są istotne i obszerne postanowiliśmy je dla Państwa opisać w najbardziej zwięzły sposób. Na co warto zwrócić uwagę, pracodawcy powinni pamiętać, iż są zobowiązani w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego dostosować stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe utworzone przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia do minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii określonych w nowych przepisach.
„Nowe przepisy uwzględniają możliwość organizacji stanowisk pracy z wykorzystaniem systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, w szczególności laptopów”.
„Stanowisko pracy z laptopem powinno być wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu oraz w dodatkową klawiaturę i mysz”.
„Pracodawca będzie ponosił koszty związane z zapewnieniem profilaktycznej opieki zdrowotnej oraz refundacji okularów korygujących wzrok pracownikom użytkującym w czasie pracy systemy przenośne co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy”.
„Ustawienie monitora oraz innych elementów wyposażenia nie powinno wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi”.
Rozporządzenie dotyczące warunków bhp na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe nie było zmieniane od ponad 20 lat. Przez ten czas nastąpił ogromny postęp technologiczny, którego resort pracy najwyraźniej nie dostrzegał. To się jednak zmieniło. Najpierw pojawił się szeroko komentowany projekt rozporządzenia, a 18 października 2023 r. – rozporządzenie zmieniające, które w znacznej mierze upraszcza dotychczasowe rozwiązania. Umożliwia też pracodawcy pewną swobodę w organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Jakie są najważniejsze zmiany?
Obowiązek wyposażenia pracownika pracującego na laptopie w dodatkowy monitor Ta możliwość wynika z nowelizacji załącznika do rozporządzenia. Czytamy w nim:
W przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w:
Stacjonarny monitor ekranowy lub
Podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz
Nie tylko okulary korygujące wzrok ale również szkła kontaktowe dla pracownika Po nowelizacji rozporządzenia pracodawca zapewnia pracownikom nie tylko „okulary”, ale i „szkła kontaktowe”. Pracodawca jest obowiązany zapewnić je pracownikom zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.
Nowe rozporządzenie zmieniające wdraża w zakresie swojej regulacji dyrektywę Rady 90/270/EWG z 29 maja 1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe. Dyrektywa jest dyrektywą szczegółową w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy Rady 89/391/EWG z 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy. W związku z tym jej przepisy mają pełne zastosowanie w odniesieniu do używania przez pracowników urządzeń wyposażonych w monitory ekranowe, bez uszczerbku dla zawartych w dyrektywie przepisów bardziej rygorystycznych i/lub szczegółowych.
NOWE MINIMALNE WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY ORAZ ERGONOMII, JAKIE POWINNY SPEŁNIAĆ STANOWISKA PRACY WYPOSAŻONE W MONITORY EKRANOWE
1.1. Wyposażenie stanowiska pracy oraz sposób rozmieszczenia elementów tego wyposażenia nie może powodować podczas pracy nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika.
1.2. W przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, stanowisko pracy powinno być wyposażone w stacjonarny monitor ekranowy lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu pracownika, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz.
2.1. Monitor ekranowy powinien spełniać następujące wymagania:
a) znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne,
b) obraz na ekranie powinien być stabilny, bez migotania lub innych form niestabilności,
c) jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy,
2.2. Ustawienie monitora ekranowego oraz innych elementów wyposażenia nie powinno wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi. Górna krawędź monitora ekranowego powinna znajdować się na wysokości oczu pracownika.
2.3. Ustawienie monitora ekranowego względem źródeł światła powinno ograniczać olśnienie i odbicia światła.
3.1. Klawiatura oraz mysz powinny stanowić osobne elementy wyposażenia podstawowego stanowiska pracy.
3.2. Konstrukcja klawiatury powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy.
3.3. Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki na klawiaturze powinny być kontrastowe i czytelne.
4.1. Konstrukcja stołu powinna umożliwiać ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury, w szczególności powinna zapewniać:
a) wystarczającą powierzchnię, gwarantującą łatwe posługiwanie się elementami wyposażenia stanowiska pracy i wykonywanie czynności związanych z pracą,
b) ustawienie klawiatury z zachowaniem takiej odległości od przedniej krawędzi stołu, która umożliwia podparcie dla rąk i przedramion z zachowaniem co najmniej kąta prostego między ramieniem i przedramieniem,
c) ustawienie elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji.
4.2. Pracownik powinien mieć zapewnioną odpowiednią przestrzeń do umieszczenia nóg pod blatem stołu oraz do przyjęcia wygodnej pozycji i możliwości jej zmiany podczas pracy.
4.3. Powierzchnia blatu stołu powinna być matowa.
5.1. Krzesło stanowiące wyposażenie stanowiska pracy powinno posiadać:
a) dostateczną stabilność przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi,
b) regulację wysokości siedziska, regulację wysokości oparcia odcinka lędźwiowego kręgosłupa, regulację kąta pochylenia oparcia oraz odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, zapewniające wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów,
c) wyprofilowanie siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i ud,
d) możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°,
e) regulowane podłokietniki.
5.2. Mechanizmy regulacji wysokości siedziska i pochylenia oparcia powinny być łatwo dostępne i proste w obsłudze oraz tak usytuowane, aby regulację można było wykonywać w pozycji siedzącej.
Jeżeli przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć w uchwyt na dokumenty, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika.
Na życzenie pracownika stanowisko pracy należy wyposażyć w podnóżek.
8.1. Stanowisko pracy powinno być tak zaprojektowane, aby pracownik miał zapewnioną dostateczną przestrzeń pracy, pozwalającą na umieszczenie wszystkich elementów obsługiwanych ręcznie w zasięgu kończyn górnych.
8.2. Stanowisko pracy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby pracownik miał do niego swobodny dostęp.
9.1. Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, w szczególności:
a) oświetlenie na poszczególnych stanowiskach pracy powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac,
b) należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od monitora ekranowego, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie urządzeń eliminujących nadmierne operowanie promieni słonecznych padających na stanowisko pracy.
9.2. Dopuszcza się stosowanie opraw oświetlenia miejscowego, pod warunkiem że będą to oprawy niepowodujące olśnienia.
Przy projektowaniu, doborze i modernizacji oprogramowania, a także przy planowaniu wykonywania zadań z użyciem monitora ekranowego pracodawca powinien uwzględniać w szczególności następujące wymagania:
a) oprogramowanie powinno odpowiadać zadaniu przewidzianemu do wykonania,
b) systemy komputerowe powinny zapewniać przekazywanie pracownikom informacji zwrotnej o ich działaniu,
c) systemy komputerowe powinny gwarantować wyświetlanie informacji w formie i tempie odpowiednich dla pracownika.
W dzisiejszym świecie, w którym praca przy komputerze stała się powszechna, istnieje pilna potrzeba zrozumienia i zastosowania zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (BHP) na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe. Właściwa organizacja pracy przy komputerze nie tylko wpływa na efektywność pracowników, ale także ma istotny wpływ na ich zdrowie i dobre samopoczucie.
Ergonomia Pracy przy Monitorach
Ustawienia Biura
Właściwe ustawienie stanowiska pracy to klucz do zapewnienia komfortu i zdrowia pracowników. Ergonomiczne krzesła, regulowane biurka i odpowiednie oświetlenie są kluczowe dla zachowania prawidłowej postawy ciała.
Ustawienia Monitora
Monitor powinien być umieszczony na wysokości oczu, aby uniknąć nadmiernego skłaniania głowy. Jasność i kontrast powinny być dostosowane do warunków oświetleniowych w pomieszczeniu.
Przerwy i Ćwiczenia
Zasada 20-20-20
Aby złagodzić zmęczenie oczu, zastosuj zasadę 20-20-20. Co 20 minut spędzonych przy monitorze, skieruj wzrok na obiekt oddalony o co najmniej 20 stóp na około 20 sekund.
Ćwiczenia Rozciągające
Regularne przerwy na krótkie ćwiczenia rozciągające pomagają utrzymać elastyczność mięśni, poprawić krążenie krwi i zapobiec problemom z kręgosłupem.
Ochrona Wzroku
Okulary Ochronne
Pracownicy spędzający wiele godzin przed monitorem powinni rozważyć korzystanie z okularów ochronnych, które pomagają redukować emisję niebieskiego światła.
Monitor Anti-Glare
Monitory wyposażone w warstwę przeciwsłoneczną (anti-glare) pomagają zminimalizować odblaski i redukować zmęczenie oczu.
Organizacja Pracy
Zadania na Komputerze
Planowanie pracy i odpowiednie rozłożenie zadań pomaga unikać długotrwałego napięcia psychicznego i fizycznego.
Umiejętne Zarządzanie Czasem
Efektywne zarządzanie czasem pracy przy komputerze pozwala na zminimalizowanie stresu oraz utrzymanie równowagi pomiędzy pracą a odpoczynkiem.
Podsumowanie – czyli wejście w życie nowych przepisów bhp
Jak już wspomnieliśmy na samym początku rozporządzenie zmieniające zawiera przepis przejściowy (§ 2), który nakłada na pracodawców obowiązek dostosowania w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, utworzonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego do minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii określonych w rozporządzeniu. Samo rozporządzenie weszło w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, czyli 17 listopada 2023 r. Wiemy, że BHP na stanowiskach administracyjno-biurowych to nie tylko obowiązek pracodawcy, ale także gremialna odpowiedzialność wszystkich pracowników. Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy wypływają bezpośrednio z badań medycznych nad zjawiskami w środowisku pracy a zatem przyczyniają się bezpośrednio do poprawy jakości zdrowia i samopoczucia pracowników.
Podstawa prawna:
Ș rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. nr 148, poz. 973),
Ș rozporządzenie ministra rodziny i polityki społecznej z 18 października 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. poz. 2367).
